Chương Mười
Hai
Khi mọi cách đều vô
hiệu bạn hăy thử cách này xem sao
Charlesschwab, người tin cẩn của
Andrew Carnegie, ông vua Thép, có một người đốc công để cho thợ làm không hết số
công việc đă định.
Ông Schwab hỏi người đó:
- Không hiểu tại sao một người
có tài như thầy mà không làm cho nhân viên của ḿnh có một năng lực sản xuất khá
hơn được?
Người kia đáp:
- Tôi cũng không hiểu tại sao
nữa. Tôi đă dùng đủ mọi chước: hết khuyến khích, rồi kích thích, rồi rầy mắng,
chửi rủa, dọa đuổi... vô hiệu.
Câu chuyện đó xảy ra hồi chiều,
trước khi kíp làm đêm tới xưởng.
Ông Schwab nói:
- Thầy đưa tôi một cục phấn.
Ngày hôm nay đổ khuôn được mấy lần?
- Sáu lần.
Chẳng nói, chẳng rằng, ông
Schwab viết số 6 lên trên đất rồi đi.
Khi kíp làm đêm tới, thấy con
số, họ hỏi nghĩa ǵ vậy. Những người thợ khác đáp: "Ông chủ tới, hỏi chúng tôi,
hôm nay đổ vô khuôn được mấy lần; chúng tôi đáp 6 lần và ông viết số đó lên
đất".
Sáng hôm sau, ông Schwab trở
lại. Con số 6 hôm trước đă có ai bôi đi, viết con số 7 thay vào.
Khi bọn thợ làm ngày tới, thấy
con số 7. "A! Tụi làm đêm tự cho giỏi hơn tụi ḿnh sao! Rồi coi!". Họ hăng hái
làm việc và hết ngày, họ để lại sau họ một con số "10" kếch xù và ngạo nghễ. Và
cứ mỗi ngày mỗi tiến như vậy...
Chẳng bao lâu xưởng đó, trước
kia sản xuất thấp nhất, bây giờ đứng đầu trong nhà máy.
Lời kết luận? Đây, chính lời của
ông Charles Schwab nói:
"Muốn có kết quả, bạn phải
khuyến khích ḷng ganh đua, không phải ḷng ganh đua ti tiện để kiếm tiền, mà
một ḷng ganh đua cao thượng hơn, ḷng muốn mỗi ngày mỗi tiến, chẳng những thắng
người mà thắng cả chính ḿnh nữa".
Những sự thách đố như vậy bao
giờ cũng kích thích được một cách chắc chắn những người có tâm huyết.
Không có một cuộc thách đố như
vậy. Theodore Roosevelt không khi nào làm Tổng thống Huê Kỳ được.
Mới đại thắng được quân Y Pha
Nho ở đảo Cu ba về, "kỵ sĩ vô úy" đă được bầu ngay làm Thống đốc Nữu Ước. Những
kẻ thù của ông kiếm chuyện rằng ông chỉ là một kẻ ngụ cư và như vậy không đủ
điều kiện được bầu làm thống đốc. Ông sợ hăi, muốn rút đơn ứng cử ra. Lúc đó,
Thomas Collier Platt thách ông bằng một giọng sang sảng giữa hội nghị: "Vị anh
hùng ở núi San Juan mà nhút nhát như vậy sao?".
Roosevelt tức khí, chịu tranh
đấu... Về sau ra sao trong sử đă có chép. Không những lời thách đố đă thay đổi
cả đời ông mà c̣n có ảnh hưởng lớn tới tương lai của quốc gia nữa.
Al Smith cũng như Charles
Schwab, như Platt, biết rơ năng lực vô biên của sự khêu gợi tức khí.
Hồi ông c̣n làm Thống đốc Nữu
Ước, nhà khám Sing Sing thiếu người giám đốc. Trong công việc đó, đă có nhiều sự
lạm dụng, nhiều sự đồi bại... Phải đặt vào chỗ đó một người cương quyết, gang
thép mới được.
Nhưng kiếm ai đây?... Al Smith
cho gọi Lewis E. Lawes coi khám New Hampton lại. Khi Lawes tới, ông hỏi bằng một
giọng vui vẻ: "Sao? Tôi để ông giám đốc khám Sing Sing, ông nghĩ sao? Phải có
một người giỏi mới được".
Lawes sững sờ, không biết đáp ra
sao. Ông biết rơ những nguy hiểm tại khám Sing Sing và chức đó không vững vàng
ǵ; muốn yên thân phải biết theo chiều gió của chính trị.
Các ông giám đốc khám Sing Sing
không giữ chức lâu bao giờ. Có ông ở vỏn vẹn có ba tuần. Ông Lawes chỉ muốn một
nơi nào chắc chắn. Có nên thử liều hay không? Ông Smith thấy do dự như vậy, ngả
lưng trên ghế, mỉm cười nói: "Này ông bạn, tôi biết là ông sợ. Khám đó khó lắm.
Chỉ có một người đại tài mới giữ vững được địa vị đó".
Ông Smith đă dùng cách thách đố.
Tức th́ ông Lawes thấy ham thích, muốn làm một việc mà chỉ một người đại tài mới
làm nổi.
Ông nhận lời và... giữ chức giám
đốc khám Sing Sing rất lâu. Hoạn đồ của ông rực rỡ. Ông viết một cuốn sách: "Hai
vạn năm ở Sing Sing" được hoan nghênh vô cùng, diễn thuyết nhiều lần trước máy
truyền thanh về đời sống trong các khám. Phương pháp thuần hóa tội nhân của ông
đă có những kết quả dị thường.
Harvey Firestone, nhà sáng
nghiệp một kiểu vỏ xe hơi, nói: "Tôi đă nghiệm thấy rằng tiền bạc không đủ ràng
buộc người có tâm huyết. Họ đam mê sự mạo hiểm, sự tranh đấu hơn. Những kẻ ưa
thành công, đều ưa những cơ hội làm rỡ ràng giá trị của họ, những dịp để tiến
tới và để thắng. Tất cả những cuộc cạnh tranh đều chỉ có mỗi một nguyên động lực
sau này: ư muốn vượt kẻ khác và tỏ giá trị của ḿnh ra".
Vậy muốn dẫn dụ những người có
tâm huyết, hạng người có chân giá trị, bạn hăy:
"Thách đố
họ, khêu gợi tức khí của họ".
Đó là quy tắc thứ 12.
Mười hai cách làm cho người khác
nghe theo ḿnh
1. Chỉ có mỗi một cách thắng
trong một cuộc tranh biện, là tránh nó đi.
2. Trọng ư kiến của người. Đừng
bao giờ bảo họ rằng họ lầm.
3. Nếu bạn lầm, th́ bạn vui vẻ
nhận ngay đi.
4. Nên ôn tồn ngọt ngào, không
nên xẵng.
5. Đặt những câu vấn làm sao cho
tự nhiên người ta phải đáp "có".
6. Để người ta nói cho thỏa
thích đi.
7. Để cho họ tin rằng, chính họ
phát khởi ra ư kiến mà bạn đă dẫn khởi ra cho họ.
8. Thành thật gắng sức xét theo
quan điểm của người.
9. Ai cũng thèm khát được người
khác quư mến, hiểu biết và thương hại ḿnh nữa. Vậy bạn tặng họ những thứ đó đi.
10. Gợi tới t́nh cảm cao thượng
của người.
11. Kích thích thị giác và óc
tưởng tượng.
12. Thách đố khêu gợi tức khí
những người có tâm huyết