Chương tư
Tám lời khuyên để
giúp các bạn đọc sách này được nhiều lợi ích nhất
1. Muốn đọc cuốn sách này được
nhiều ích lợi nhất cần có một đức tính cốt yếu, quan trọng hơn cả những định lệ
và quy tắc. Không có nó th́ bài học hay tới mấy cũng không có bổ ích ǵ, mà nó
có th́ không cần những bài đó cũng làm được những việc phi thường.
Vậy điều kiện mầu nhiệm đó là
ǵ? Rất giản dị: là phải có ḷng ao ước thiết tha muốn t́m hiểu thêm, muốn học
thêm, và một cường chí quyết bồi bổ năng lực xử thế dụng nhân của ḿnh.
Làm sao luyện được chí đó? Bằng
cách luôn luôn tâm niệm rằng những quy tắc dạy trong tập này vô cùng quan trọng.
Bạn hăy tự nhắc luôn luôn rằng: "Hạnh phúc của ta, sự thành công của ta, danh
vọng tiền của của ta phần lớn đều do sự khôn khéo trong khi giao thiệp với người
mà có".
2. Bạn đọc một lần mỗi chương để
hiểu đại cương. Rồi có lẽ bạn muốn hấp tấp coi tiếp ngay chương sau. Xin đừng.
Phải đọc lại kỹ lưỡng một lần nữa. Như vậy đỡ tốn th́ giờ mà có nhiều kết quả.
3. Phải thường thường ngưng đọc
để suy nghĩ những điều mới đọc và tự hỏi: lời khuyên đó, lúc nào có thể áp dụng
được và áp dụng ra sao?
Như vậy mới là bổ ích.
4. Tay nên có cây viết ch́ hay
viết máy để đánh dấu ở ngoài lề những lời khuyên nào mà bạn tính thi hành. Nếu
là một quy tắc cực kỳ quan trọng th́ gạch dưới nó, hoặc đánh bốn chữ X "xxxx" ở
ngoài lề. Như vậy, khi coi lại, mau và dễ thấy hơn.
5. Tôi biết một người đă làm
giám đốc một công ty bảo hiểm lớn từ 15 năm rồi. Vậy mà mỗi tháng ông đọc hết
những điều lệ bảo hiểm của công ty ông, tháng nào cũng vậy, hết năm này qua năm
khác. Tại sao? Tại kinh nghiệm cho ông hay rằng chỉ có cách đó mới nhớ kỹ hết
điều lệ được thôi.
Riêng phần tôi, tôi đă có lần để
ra hai năm trời để viết một cuốn sách về sự hùng biện, vậy mà tôi vẫn phải thỉnh
thoảng coi lại cuốn đó để khỏi quên những điều chính tôi đă viết ra. Cái mau
quên của loài người thiệt lạ lùng, đáng làm cho ta ngạc nhiên.
Vậy, nếu bạn muốn cuốn sách này
giúp ích cho bạn được lâu dài, xin đừng tưởng rằng chỉ đọc nó một lần là đủ. Sau
khi nghiên cứu nó kỹ rồi, mỗi tháng nên để ra vài giờ ôn lại. Bạn đặt nó luôn
luôn trên bàn giấy và thường mở nó ra. Đầu óc bạn phải thấm nhuần những khả năng
đẹp đẽ nó cải thiện đời bạn, những khả năng mà bạn chưa có, c̣n phải chinh phục
nữa. Xin bạn nhớ rằng chỉ có cách luôn luôn thấy ở trước mắt những quy tắc đă
tŕnh bày, mới có thể áp dụng nó được một cách tự nhiên, không khó nhọc, như cái
máy, và làm cho những quy tắc đó thành ra bản tính thứ nh́ của bạn. Ngoài ra,
không có cách nào khác.
6. Bernard Shaw nói rằng họ
không, không đủ, phải thực hành nữa. Đă học th́ phải hành. Ông nói có lư. Muốn
học, phải hoạt động chớ không thụ động. Nhờ thực hành mới tiến được. Vậy muốn
thấm nhuần những quy tắc này, hễ có cơ hội, xin bạn thực hành liền. Nếu không,
sẽ mau quên lắm.
Tôi cũng biết đó là một sự khó
khăn. V́ chính tôi cũng có khi thấy khó thi hành những điều tôi đă chỉ cho các
bạn. Ví dụ khi bạn bực tức, tự nhiên bạn muốn chỉ trích, khiển trách chứ không
nghĩ tới sự tự đặt ḿnh vào địa vị người. Kiếm một tật xấu của người dễ hơn là
t́m cái hay của họ. Ta tự nhiên muốn nói tới những việc ta đương lo nghĩ hơn là
nói tới những đầu đề làm cho người khác vui ḷng. Cho nên bạn phải nhớ rằng đọc
sách này không phải để hiểu biết thêm mà là để luyện cho có những tập quán mới,
để dự bị một lối sống mới. Như vậy cần phải mất công, kiên nhẫn, chăm chú hàng
ngày.
Vậy, xin bạn thường mở những
trang này ra. Cuốn này phải là kim chỉ nam của bạn trong sự giao thiệp với
người. Và khi bạn gặp một vấn đề, như sửa lỗi một đứa nhỏ, làm sao cho bạn trăm
năm đồng ư với bạn, hoặc là cho một khách hàng đương giận mà được hài ḷng, th́
xin bạn hăy suy nghĩ một chút đă, chống cự với sự xúc động đầu tiên, đừng để cho
nó lôi cuốn v́ thường nó có hại. Lúc đó xin bạn nhớ tới cuốn này, hoặc nếu có
th́ giờ th́ mở nó ra coi, đọc lại những đoạn đă đánh dấu. áp dụng những quy tắc
trong đó và bạn sẽ thấy những kết quả phi thường.
7. Bạn đặt lệ với người nhà hoặc
bạn bè rằng hễ bắt gặp bạn làm trái quy tắc nào đó th́ bạn phải chịu phạt một số
tiền. Phải làm sao cho sự học tập của bạn thành ra một tṛ chơi vui mà mê được.
8. Ông hội trưởng một nhà ngân
hàng lớn ở Nữu Ước, sau khi nghe vài bài giảng của tôi, có tả rơ cách sửa ḿnh
của ông như sau này mà chính ông đă kiếm ra được từ lâu. Nó vô cùng hiệu nghiệm.
Ông học ít lắm, nhưng là một trong những nhà tài chánh lớn nhất ở châu Mỹ; ông
thú rằng chỉ nhờ phương pháp của ông mà ông thành công.
"Từ lâu rồi - ông nói - tôi ghi
trên một cuốn lịch những công việc buôn bán mỗi ngày. Tối thứ bảy, tôi không
tiếp ai hết, để tự xét ḿnh. Ăn tối rồi, tôi cấm cung trong pḥng giấy của tôi,
mở cuốn sổ tay ra, suy nghĩ về mỗi câu chuyện, mỗi lần bàn căi, mỗi cuộc thương
nghị, mỗi vụ chạy chọt trong tuần lễ đó. Tôi tự hỏi:
- Lần đó, ta đă lỡ lầm chỗ nào?
- Đă hành động khéo chỗ nào? Có
thể khéo hơn được không? Ra làm sao?
- Sự lôi thôi đó cho ta bài học
ǵ?
Có khi tự xét như vậy, tôi thấy
đau khổ lắm, có khi tôi lấy làm lạ lùng sao đă lầm lỡ nặng nề như thế được.
Nhưng tôi càng lớn tuổi th́ lầm lỡ càng ít đi và có khi c̣n muốn tự vỗ vai ḿnh
nữa. Chưa có ǵ giúp tôi nhiều bằng phương pháp tự xét và tự cải đó.
Nhờ nó mà tôi xét đoán chắc
chắn, minh mẫn hơn; những sự quyết định của tôi thích đáng hơn, và giúp tôi rất
nhiều trong sự giao thiệp với mọi người. Tôi xin nhiệt liệt giới thiệu nó với
"hải nội chư quân tử".
Tại sao các bạn không dùng một
phương pháp tương tự kiểm điểm lại cách các bạn áp dụng những quy tắc trong tập
này ra sao? Nếu các bạn quyết tâm làm, sẽ có hai cái lợi:
Thứ nhất: các bạn sẽ say mê học
được một môn học có giá trị vô song về phương diện giáo hóa.
Thứ nh́: các bạn sẽ nhận thấy
rằng khả năng của bạn làm đẹp ḷng và dẫn dụ người khác sẽ nẩy nở, rực rỡ như
bông đào về tiết xuân vậy.
Tóm lại: Muốn đọc sách được
nhiều ích lợi nhất, phải:
I. Có ḷng ham muốn học hỏi và
thi hành những định lệ chi phối sự giao thiệp giữa loài người với nhau.
II. Đọc mỗi chương hai lần, rồi
mới qua chương sau.
III. Thỉnh thoảng ngưng đọc để
tự hỏi nên thi hành mỗi quy tắc ra sao và vào lúc nào?
IV. Gạch dưới những ư chính.
V. Mỗi tháng coi lại cuốn này
một lần.
VI. Hễ có cơ hội th́ phải thực
hành ngay những quy tắc học được. Dùng cuốn sách này làm kim chỉ nam để giải
quyết những nỗi khó khăn hằng ngày.
VII. Tặng cho bạn thân một số
tiền nào đó chẳng hạn, mỗi khi bạn bắt gặp ta làm trái với những quy tắc đó. Như
vậy để làm cho sự học biến thành một tṛ chơi hứng thú.
VIII. Mỗi tuần kiểm điểm những
tấn tới hoặc những sai lầm của bạn. Bạn hăy xét ḿnh coi đă bồi bổ được khuyết
điểm nào và trong những dịp nào.